საპატრიარქოს უწყებანი N27 10-17ივლისი 2014წ გვ.19

მონაზონი ეფემია (ძაძუა) (1884-1964) (გაგრძელება) 

ვალებულის ოჯახთან ერთად, დასაფლავებამდე სამეზობლოც მარხულობს. ეს წესი დღესაც შემორჩენილია. ხორცი ქელეხში საერთოდ მიუღებელია. ამას იმიტომ ვამბობ, რომ ამ უბედურმა შემთხვევამ ოჯახთან ერთად მთელი სოფელი დაამწუხრა და ახალი წლის დიდებული დღესასწაული ჩაუმწარა. ბაბუას კი დარჩა ორი მცირეწლოვანი შვილი და 24 წლის ფეხმძიმე მეუღლე. ზუსტად წლისთავზე კალანდობა დღეს, მკვლელს და მის ძმას ბაბუას ძმებმა ციხეში მოწამლული საჭმელი შეუგზავნეს და სიცოცხლეს გამოასალმეს. ეს, რასაკვირველია, ჩუმად გაკეთდა, ბებიამ არაფერი იცოდა. მერე, როცა შეიტყო, ყოველთვის წუხდა ამაზე. მეუბნებოდა, არ შეიძლება ბოროტებას ბოროტებითვე უპასუხოო. ბავშვები იზრდებოდნენ, ნათესაობა მათ ობლობას არ აგრძნობინებდა. ასე გადიოდა დრო. ერთხელ, გვიან ღამით, როცა შვილებთან ერთად იყო, ბებიას საოცარი ხილვა ჰქონია... მან ცხადად იხილა მეუღლე. ბებია მიამბობდა: „დაკეტილი კარები თავისით გაიღო და ცხადად შემოვიდა ჩემი მეუღლე. ასანთი მოძებნა, ლამფა აანთო და ლოგინზე ჩამოჯდა. ჩემი ხელი აიღო და შეხორცებული ჭრილობა გამასინჯა. მითხრა, წამლები დამადეს და მაშინვე შემიხორცდაო. შემდეგ მარიგებდა მაფრთხილებდა, არ შეგეშინდესო, განსაცდელს გაუძელიო, ბოლოს მიმითითა აკვანში მწოლიარე უმცროს შვილზე და მითხრა: ამის გამოგზავნილი ფულით იცხოვრებ, გეყოფაო. ადგა, ლამფა ჩააქრო და გავიდა. მე სწრაფად ფანჯარასთან მივირბინე, ირგვლივ ყველაფერი განათებული იყო, ცხადად ვხედავდი, ცხენზე ამხედრებული როგორ წავიდა. არ შემშინებია. ცოტა ხანში ისევ ღამის წყვდიადი დადგა. დიდხანს არ მასვენებდა მისი სიტყვები, გაფრთხილება. ვფიქრობდი, კიდევ რისთვის უნდა გამეძლო“. როცა ამის შესახებ ყვებოდა, არავინ უჯერებდა, ეუბნებოდნენ, ალბათ სიზმარი ნახეო. მართალია, ამაზე აღარაფერს ამბობდა, მაგრამ ცხოვრების წესი კი შეიცვალა, ხორცს აღარ ჭამდა (სიცოცხლის ბოლომდე), დატოვა საერო ცხოვრება, თავისი ორი მცირეწლოვანი ვაჟი მშობლებს ჩააბარა და უფროს გოგონასთან ერთად მონასტერს მიაშურა. დიდხანს მოღვაწეობდა ჭიათურაში, მღვიმევის დედათა მონასტერში, შემდეგ კი ბედიის მონასტერში (შთამომავლების გადმოცემით, ბოლოს იღუმენიად დაუდგენიათ, რაც ჯერჯერობით ჩვენს ხელთ არსებული საბუთებით არ მტკიცდება. 1921 წლის ბოლოს, ბედიის დედათა მონასტრის წევრთა აღწერილობაში ის ჯერ კიდევ მორჩილად არის მოხსენიებული და ეკონომოსის მოვალეობას ასრულებდა. მონასტრის წინამძღვარი კი მაშინ იყო იღუმენია ნინო ბოკერია, შემდგომ წლებში კი მონაზონი ზოილე დვალიშვილი, რომლის დროსაც ბედიის მონასტერი დაიხურა -–- რედაქცია). სადაც მიდიოდა, თან დაჰყავდა ქალიშვილი თამარი. ამრიგად, დედაჩემი მონასტერში აღიზარდა. ყველანაირად იყო მომზადებული დედის გზას გაჰყოლოდა, მაგრამ ღვთის ნებით ასე არ მოხდა. ბებიამ სამივე შვილს სათანადო განათლება მიაღებინა, გზაზე დააყენა. მომავალში თითქოს ყველაფერი კარგად უნდა წარმართულიყო, მაგრამ კვლავ უბედურება -- ისევ შემთხვევის გამო, მოუკლეს უფროსი ვაჟი. რამდენიმე წლის შემდეგ კი უმცროსი ვაჟი, რომელიც სამხედრო ოფიცერი იყო, ომში დაიღუპა. ბებიამ მაშინ კიდევ ერთხელ სიმწრით მოიგონა ხილვა -– აკვანში მწოლიარე ბავშვზე რომ მიუთითა ქმარმა: „ამის გამოგზავნილი ფულით იცხოვრებო“. ბებიას პენსია დაუნიშნეს ომში დაღუპული შვილის გამო. როგორც წეღან აღვნიშნეთ, ბოლოს ბედიის დედათა მონასტერში მოღვაწეობდა ევგენია. როცა ააოხრეს ეკლესია-მონასტრები, იძულებული გახდა სიძე-ქალიშვილთან გადასულიყო ოჩამჩირეში, სადაც სიცოცხლის ბოლომდე ცხოვრობდა, სახლში ლოცულობდა და შვილიშვილებს ზრდიდა. გარდაიცვალა 1964 წელს. კათოლიკოს-პატრიარქ ეფრემ II-ის (სიდამონიძე) ლოცვაკურთხევით დედა ეფემია ილორის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიის ეზოში დაასაფლავეს. ახლა, როცა ვიხსენებ და ვაცნობიერებ ბებიას ჩვენთან ცხოვრების წლებს, ვხვდები, თუ რამდენად რთული იყო მისი ცხოვრება ის ხომ ეკლესიის გარეშე დარჩა. მხოლოდ ბოლოს მიეცა საშუალება ეკლესიაში ევლო. ჯერ სოხუმში დადიოდა ზიარებისათვის, შემდეგ კი -- ილორში. მაგრამ ეს უკვე შემდგომ წლებში მოხდა, ხანდაზმულს შორს სიარული უჭირდა. ეკლესიის გარეშე ყოფნა კი მისთვის ნამდვილად კიდევ ერთი მძიმე ტრავმა იყო. მიუხედავად გადატანილი უბედურებისა, არასოდეს წამოსცდენია საყვედური, მის თვალებში ცრემლი არასოდეს

საპატრიარქოს უწყებანი N28  18-24 ივლისი 2014წ გვ.20

მონაზონი ეფემია (ძაძუა) (1884-1964) (დასასრული)

შემინიშნავს. ის ნამდვილად ღვთისნიერი ადამიანი იყო, მის გვერდით ყოფნაკი სკოლა. ბებია მოუნათლავ ადამიანს, დიდი იყო თუ პატარა, არ ეამბორებოდა. მახსოვს, ჰკითხავდა, მონათლული თუ ხარო. მე ვერ გეტყვით, ვისგან ჰქონდა კურთხევა, მაგრამ ძალიან კარგად მახსოვს, ის სახლში ნათლავდა ბავშვებს (ხანდახან დიდებსაც), რასაც სანახევრო ნათლობას უწოდებდა. „ახლა ნახევრად ხარ ქრისტიანიო", ეტყოდა ხოლმე მონათვლის შემდეგ. ოჯახურ პირობებში ბებიამ უხვად მაზიარა სულიერ საზრდოს, რაც ასე აკლდათ ჩემს თანატოლებს. მუდმივად თან მდევდა მისი შეგონებანი მიმტევებლობაზე, მოყვასის სიყვარულზე, მინერგავდა სარწმუნოებისადმი სიყვარულს, მასწავლიდა საღმრთო მცნებებს, მავალებდა სავალდებულო საზეპირო ლოცვების შესწავლას და ყოველდღიური ლოცვების შესრულებას. მას ლოგინში მწოლიარეს ვერ ვიხსენებ, რასაკვირველია, თუ ავად არ იყო. მაშინაც არ იხდიდა სამოსელს. არ ვიცი, როდის ეძინა. რა დროსაც არ უნდა შევსულიყავი მის ოთახში, იდგა და ლოცულობდა ან სკამზე ჩამომჯდარი კითხულობდა. დღისით კი გვემსახურებოდა. როცა ბებია გარდაიცვალა, მისი წიგნები და ხატები ერთ მონაზონს (რომელიც ფსალმუნებს უკითხავდა) ჰქონდა წასაღებად გადადებული. მე ამ წიგნებიდან დაუკითხავად ავიღე ერთი, რომელიჯცკ დღე და ღამე ხელში ეჭირა. ეს წიგნი აღმოჩნდა „ჟამნი“ (მაშინ არ ვიცოდი), რომელსაც დღესაც სათუთად ვინახავ. ბებიისაგან სახსოვრად და მფარველად წიგნი და წმინდა ნინოს ხატი დამრჩა. ყველაფრისთვის მადლობელი ვარ. დარწმუნებული ვარ, მისი სული მუდმივ ნათელშია.