მღვდელი ნიკოლოზ დეკანოსიძე. 1887-1970

მღვდელი ნიკოლოზ თარხანის (სულხანის) ძე დეკანოსიძე 1887 წელს, ხარაგაულის რაიონის სოფელ ღარისხევში, მედავითნის ოჯახში დაიბადა. 1905 წელს დაამთავრა ხარაგაულის ორკლასიანი სამრევლო სკოლა. 1908-19 წლებში ღარიხევის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიაში მედავითნედ მსახურობდა. 1919 წელს ალავერდელმა ეპისკოპოსმა პიროსმა (ოქროპირიძე) მღვდლად დაასხა ხელი და სიღნაღის მაზრაში, სოფელ თამარიანის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიის წინამძღვრად განამწესა. 1921-26 წლებში ვარდისუბნის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიის მღვდელმსახურია. 1926 წლიდან ყარსუბანის წმინდა თეოდორე  ტირონის სახელობის ეკლესიის. წინამძღვარია. სოფელი 160 კომლისაგან შედგებოდა, ტაძარს ჰყავდა მედავითნეც – ნესტორ შავგულიძე. 1921 წლიდან, საბჭოთა ხელისფლების დაყარების დღიდან სასულიერო პირების ცხოვრება მეტად გართულდა. მუდმივი შიშისა და დამცირების ქვეშ უხდებოდათ მოძღვრებს ღვთისმსახურების აღსრულება, რასაც ბევრი ვერ უძლებდა. მღვდლები უფლება ჩამორთმეულებად გამოაცხადეს, დაუწესეს ათმაგი გადასახადები და ჩამოართვეს მიწები. 1929 წელს ვარდისუბნის ეკლესიის წინამძღვარმა მამა გიორგი ხატიაშვილმა უარი თქვა მღვდლობაზე და გაიხადა ანაფორა. სოფელ ვარდისუბნის 140 კომ- ლიანი მრევლის მოვლაც მამა ნიკოლოზმა ითავა. ამით გამწარებულმა ხელისუფლებამ, სხვა რომ ვერაფერი მოახერხა, ორივე ეკლესია დახურა და მოძღვარს ღვთისმსახურება აეკრძალა. სიჯიუტისათვის კომკავშირლებმა, როლებიც იარაღის ძალით ცდილობდნენ ხალხის დამონებას, მამა ნიკოლოზიც შავ საიაში შეიყვანეს და ეძებდნენ შესაფერის დროს მის მოსაკლავად. მაგრამ   უფალმა დაიფარა იგი სიკვდილისაგან. მრავალრიცხოვანი მრევლისა და წვრილშვილის პატრონი (იმხანად ზრდიდა სამ გერს, სამ საკუთარ შვილს და მეოთხეზე მისი მეუღლე _ შუშანიკ ლომიძე ფეხმძიმედ იყო), ქვრივ-ობოლთა გამკითხავი, გაჭირვებულების დამხმარე და პატრონი არ გაიმეტა სასიკვდილოდ უფალმა. ყველასაგან გასაოცრად, თვითონ სამღვდელოების მტერმა, ბოლშევიკმა პერანიძემ საიდუმლოდ გააფრთხილა მოძღვარი და ურ-ჩია, დროებით გარიდებოდა სოფელს და წასულიყო აზერბაეჯანის რესპუბლიკაში, ბელაქანში სამი წლით მაინც. იმ ღამეს, მამა ნიკოლოზმა მართლაც ფეხად გაასწრო ჯალათებს. დილით, კომკავშირელები ყიზილბაშებივით დაეცნენ მის ოჯახს და ფეხმძიმე ქალი შვილებთან ერთად გარეთ გამორეკეს და აუკრძალეს იქ ცხოვრება. მაგრამ კეთილ ხალხს რა დალევს ამ ქვეყნად. გარეთ დარჩენილი ოჯახი ასწელს გადაცილებულმა სილოვან ჩხეიძის ოჯახმა შეიფა-

რა.

33-1  საპატრიარქოს უწყებანი N33 25-31 ოქტომბერი 2007წ  გვ.20

მღვდელი ნიკოლოზ დეკანოსიძე. 1887-1970(დასასრული)

1932 წელს მამა ნიკოლოზი დაბრუნდა სოფელში, თუმცა ბოროტს მაინც არ ეძინა. ახლადდაბ-რუნებული მოძღვარი ვარდისუბნელ და ყარსუბნელ გაკულაკებულ გლეხებთან ერთად ეკლესიაში გამოკეტეს. ტაძარში მყოფები პანიკამ მოიცვა. ტირილი, კვნესავაება, ყვირილი ისმოდა ღვთის სახლიდან. მამა ნიკოლოზი ჩვეული სიმშვიდით ცდილობდა ლოცვა-კურთხევით ჩაეცხრო ადამიანების შიში, მაგრამ ამაოდ. თბილი-სიდან ბრძანებას ელოდნენ რაიონისა და სოფლის თავკაცები მათი დახვრეტის შესახებ. მაგრამ ვიდრე ავისმქნელთა ავი ზრახვები აღეს-რულებოდა ყველას ყარსუბნელმა კალენიკე კურტანიძემ დაასწრო. იგი მაშინვე გაეშურა თბილისში და წაიღო დასახვრეტთა სია. მასში მან შეგნებულად არ შეიყვანა მღვდელი ნიკოლოზი. კალენიკე სერგო ორჯონიკიძის ნათლული იყო და მისმა ამ ნაბიჯმა თავი შედეგი გამოიღო, მამაო დახვრეტას გადაურჩა. საყურადღებო ის არის, რომ აღარც ის დანარჩენი ხალხი დახვრიტეს. ამ ამბების შემდეგ, მამა ნიკოლოზი მთავრობისაგან საიდუმლოდ ეწეოდა ღვთისმსახურებას ღამ-ღამობით, ხან თავის სახლში, ხან _ მორწმუნეთა ბინაზე. ამისთვის იგი ორჯერ კვლავ დააპატიმრეს. პირველად 1941 წელს, როცა სამი წლის ბავშვს ნათლავდა, მილიცია დააყენეს თავზე და მეორედ 1944 წელს. ორჯერვე მიუსაჯეს წელიწადნახევარი. მამაცი და მტკიცე მოძღვარი ვერც პატიმრობის პერიოდში გასტეხეს სულიერად. ერთხელ ძალით სცადეს მისი გაპარსვა, ხელები შეუკრეს და ის იყო საქმეს უნდა შესდგომოდნენ, რომ მამა ნიკოლოზმა ჩექმებიანი ფეხით ხელიდან გააგდებინა სამართებელი და თმის საპარსი. მას შემდეგ აღარავინ მიჰკარებია. იგი სიკვდილამდე ღმერთის ერთგული დარჩა. 1945 წელს, ციხიდან გამოსული მამა ნიკოლოზი კათოლიკოს-პატრიარქმა კალისტრატემ (ცინცაძე) იმ 135 კაცის სიაში შეიყვანა, ვინც მზად იყო უყოყმანოდ ემსახურა დაკეტილი ტაძრების ხელმეორედ ამოქმედების შემდგომ. მოძღვარი თავის სოფელში დაბრუნდა და ვარდისუბნისა და ყარსუბნის სამრევლოები ჩაიბარა. კიდევ 25 წელი აღასრულებდა იგი მღვდელმსახურებას დავინ მოსთვლის რამდენი ანუგეშა, რამდენიც მონათლა და გააპატიოსნა უფალს მინდობილმა მო-ხუცმა მოძღვარმა. იგი ღვაწლმოსილი აღესრულა 1970 წელს, 91 წლის ასაკში. მამა ნიკოლოზი იყო ხუთი შვილისა და სამი გერის აღმზრდელი. მის ოჯახში იზრდებოდა სამი ობოლი, თაშესაფარი ჰყოვა უცოლოდ დარჩენილმა ავადმყოფმა ტრიფონ მაღრაძემ, რომელიც გოდრით ატარებდა თავის პატარა “შვილს. მისი პატარაც მამაო ნიკოლოზმა და მისმა შვილებმა გაზარდეს. ასევე ოჯახში მეცხრე შვილად მიიღეს მამა ნიკოლოზის ძმის ხეიბარი, მაგრამ მე-ტად კეთილი და ღვთისნიერი ადამიანის გერონტი დეკანოსიძის ქალიშვილი მერი. ისიც მცირეწლოვანი ასაკიდან უდედოდ დარჩენილიყო. გარდა ამისა, მათ ოჯახში წლების განმავლობაში ცხოვრობდა მათი ნათლული სოფელ ბეშკენტიდან ვალოდია ხარშილაძე. მამა ნიკოლოზი და მისი მეუღლე შუშანიკ ლომიძე ღმერთისა და ადამიანების სიყვარულით ცხოვრობდნენ. ჰყავდათ ჩვიდმეტი შვილიშვილი, რომლებსაც დღეს თავიანთი მშობლების მსგავსად, პატიოსანი და შრომისმოყვარე ოჯახები აქვთ შექმნილი. ცნობების და ფოტოების მოწოდებისათვის მადლობას მოვახსენებთ მამა ნიკოლოზის გერის დიმიტრი ჩხეიძის შვილს ჟუჟუნა ჩხეიძეს

მღვდელი ნიკოლოზ თარხანის (სულხანის) ძე დეკანოსიძე 1887 წელს ხარაგაულის რაიონის სოფელ ღარიხევში, მედავითნის ოჯაში დაიბადა. 

1905 წელს დაამთავრა ხარაგაულის ორკლასიანი სამრევლო-საეკლესიო სკოლა. 

1908- 1919 წლებში ღარიხევის წმინდა გიორგის სახელობის ტაძარში მედავითნედ მასურობდა 

1919 წელს ნიკოლოზი აღმოსავლეთ საქართველოში გადაიყვანეს და ალავერდელმა ეპისცოპოსმა პიროსმა (ოქროპირიძე) დიაკვნად აკურთხა, 

მალევე მღვდლად დაასხა ხელი და სიღნაღის მაზრაში, სოფელ თამარიანის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიის წინამძღვრად განამწესა. 

1921-1926 წლებში ვარდისუბნის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიის მღვდელმსახურია. 

1926 წლიდან ყარსუბანის წმინდა თეოდორე  ტირონის სახელობის ეკლესიის წინამძღვრად დაადგინეს. სოფელი 160 კომლისაგან შედგებოდა,

ტაძარს ჰყავდა მედავითნეც – ნესტორ შავგულიძე. 

1921 წელს საბჭოთა ხულისუფლების დამყარების დღიღჯნ სასულიერო პირების ცხოვრება მეტად გართულდა მოძღვრებს

მუდმივი მშიშისა და დამცირების ქვეშ უხდებოდათ ღვთისმსახოურების აღსრულება, რასაც ბევრი ვერ უძლებდა. მღვდლები 

უფლებაჩამორთმეულებად გამოაცხადეს, დაუწესეს ათმაგი გადასახადი და ჩამოართვეს მიწები.

1929 წელს ვარდისუბნის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიის წინამძღვარმა, მღვდელმა გიორგი ხატიაშვილმა უარი თქვა

გვ354 

მღვდლობაზე და ანაფორა გაიხადა. სოფელ ვარდისუბნის 140-კომლიან მრევლის მოვლაც მამა ნიკოლოზმა ითავა. ამით 

გამწარებულმა ხელისუფლებამ სხვა რომ ვერაფერი მოახერხა, ორივე ეკლესია დახურა და მოძღვარს მსახურება აუკრძალა· 

სიჯიუტისათვის კომკავშირელებმა, რომლებიც იარაღის ძალით ცდილობდნენ ხალხის დამონებას, მამა ნიკოლოზიც შავ სიაში შეიყვანეს და შესაფერის დროს ეძებდნენ მის მოსაკლავად. 

მრავალრიცხოვანი მრევლისა და წვრილშვილის პატრონი (იმხანად ზრდიდა სამ გერს, სამ საკუთარ შვილს და მეოთხეზე მისი მეუღლე 

შუშანიც ლომიძე ფეხმძიმედ იყო), ქვრივ-ობოლთა გამკითხავი გაჭირვებულების შემწე და პატრონი არ გაიმეტა სასიკვდილოდ უფალმა. 

ყველასაგან გასაოცრად, თავად სამღვდელოების მტერმა, ბოლშევიკმა პერანიძემ საიდუმლოდ გააფრთხილა მოძღვარი და ურჩია, დროებით გარიდებოდა სოფელს და წასულიყო 

აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში, ბელაქანში სამი წლით მაინც. 

იმ ღამეს, მამა ნიკოლოზმა, მართლაც, ფეხად გაასწრო ჯალათებს. დილით კომკავშირელები ყიზილბაშებივით დაეცნენ 

მის ოჯახს და ფეხმძიმე ქალი შვილებთან ერთად, გარეთ გამოიყვანეს და იქ ცხოვრება აუკრძალეს. გარეთ დარჩენილი ობლები 

100 წელს გადაცილებულმა სილოვან ჩხეიძის ოჯახმა შეიფარა. 

1932 წელს მამა ნიკოლოზი სოფელში დაბრუნდა. ახლად დაბრუნებული მოძღვარი ვარდისუბნელ და ყარსუბნელ გაკულაკებული გლეხებთან ერთად ეკლესიაში გამოკეტეს· 

ტაძარში მყოფები პანიკამ მოიცვა. ტირილი, კვნესა-ვაება. ყვირილი ისმოდა ღვთის სახლიდან. მამა ნიკოლოზი ჩვეული სიმშვიდით ცდილობდა ლოცვა-კურთხევით ჩაეცხრო ადამიანების შიში,

მაგრამ ამაოდ. თბილისიდან ბრძანებას ელოდნენ რაიონისა და სოფლის თავკაცები მათი დახვრეტის შესახებ, მაგრამ ვიდრე ავისმქმნელთა ავი ზრახვები აღესრულებოდა ყველას ყარსუბნელმა 

კალენიკე კურტანიძემ დაასწრო. იგი მაშინვე გაეშურა თბილისში და თან წაიღო დასახვრეტთა სია. მასში მან შეგნებულად არ შეიყვანა მღვდელი ნიკოლოზი· 

კალენიკე სერგო ორჯონიკიძის ნათ

გვ355

ლული იყო და მისმა ნაბიჯმა თავისი შედეგი გამოიღო, მოძღვარი დახვრეტას გადაურჩა. საყურადღებოა, რომ აღარც დანარჩენი ხალხი დახვრიტეს.  

ამ ამბების შემდეგ მამა ნიკოლოზი მთავრობისაგან საიდუმლოდ, ღამ-ღამობით, ეწეოდა ღვთისმსახურებას, ხან თავის სახლში, ხან მორწმუნეთა ბინაზე. 

ამისთვის იგი ორჯერ დააპატიმრეს. 

პირველად – 1941 წელს, როცა სამი წლის ბავშვს ნათლავდა, მილიცია დააყენეს თავზე და მეორედ – 1944 წელს. ორჯერვე წელიწად-

ნახევარი მიუსაჯეს. მამაცი და შეუპოვარ მოძღვარი ვერც პატიმრობის პერიოდში გატეხეს სულიერად. ერთხელ ძალით 

სცადეს მისი გაპარსვა. ხელები შეუკრეს და ის იყო საქმეს უნდა შედგომოდნენ, რომ მამა ნიკოლოზმა ჩექმებიანი ფეხით ხელი 

გააგდებინა სამართებელი და თმის საპარსი. მას შემდეგ აღარავინ მიჰკარებია. იგი სიკვდილამდე ღვთის ერთგული დარჩა. 

1945 წელს ციხიდან გამოსული მღვდელი ნიკოლოზი კათოლიკოს-პატრიარქმა კალისტრატემ (ცინცაძე) იმ 135 კაცის სიაში 

შეიყვანა, ვინც მზად იყო, უყოყმანოდ ემსახურა დაკეტილი ტაძრების ხელმეორედ ამოქმედების შემდგომ. მოძღვარი თავის 

სოფელში დაბრუნდა და ვარდისუბნისა და ყარსუბნის სამრევლოები ჩაიბარა. კიდევ 25 წელი აღასრულებდა იგი მღვდელმსახურებას და ვინ მოთვლის, 

რამდენი ანუგეშმა, რამდენი მონათლა და გააპატიოსნა უფალს მინდობილმა მოხუცმა მოძღვარმა. 

იგი ღვაწლმოსილი აღესრულა 91 წლის ასაკში, 1970 წელს. მამა ნიცკოლოზი იყო ხუთი შვილისა და სამი გერის აღმზრდელი. 

მის ოჯახში იზრდებოდა სამი ობოლი, მასთან თავშესაფარი პოვა უცოლოდ დარჩენილმა ავადმყოფმა ტრიფონ მაღრაძემ, 

რომელიც გოდრით ატარებდა თავის პატარა შვილს. მისი პატარაც მამა ნიკოლოზმა და მისმა შვილებმა აღზარდეს. ასევე  

ოჯახში მეცხრე შვილად მიიღეს მამა ნიკოლოზის ძმის გერონტის, მეტად კეთილი და ღვთისნიერი ხეიბარი ქალიშვილი მერი· 

ისიც მცირეწლოვანი ასაკიდან უდედოდ დარჩენილიყო. გარდა ამისა, მათ ოჯახში წლების განმავლობაში ცხოვრობდა მათი 

გვ356

ნათლული სოფელ ბეშკენტიდან ვალოდია ხარშილაძე. მამა ნიკოლოზი და მისი მეუღლე შუშანიკ ლომიძე ღვთისა და  

ადამიანების სიყვარულით ცხოვრობდნენ. ჰყავდათ ჩვიდმეტი შვილიშვილი, რომლებსაც დღეს, თავიანთი მშობლების მსგავსად, 

პატიოსანი და შრომისმოყვარე ოჯახები აქვთ შექმნილი.